Yes, we can do it!
Afgelopen dinsdag heb ik deel mogen nemen aan een interessante workshop van CAN-DO-IT. Dit is de benaming van een project dat draait om een o.a. door de WUR uitgevoerd onderzoek met de volgende kernvraag: ‘Hoe kunnen we in Noord-Nederland een transitie naar een circulair voedselsysteem ondersteunen en waar mogelijk versnellen?’
De transitie naar een circulair voedselsysteem vraagt, zo stellen de onderzoekers op hun website*, om een fundamentele verandering van de markt, het beleid, de technologie en het gedrag van consumenten. Er wordt gekozen voor de ‘small-wins benadering’ want elk stapje vooruit is er één.
De bijeenkomst van dinsdag vormde de opening van een serie van vijf waarin wetenschappers en allerlei belanghebbenden in het voedselsysteem elkaar ontmoeten. Tijdens deze eerste workshop gaven de onderzoekers inzicht in hun analyse van de huidige staat van zaken zodat er lering getrokken kon worden uit wat er in de regio gaande is. De volgende stap wordt in mei van dit jaar gezet. Dan gaat het over het ontwikkelen van toekomstbeelden en transitiepaden voor een circulair voedselsysteem.
Een van de onderzoekers presenteerde een kaartje van de drie noordelijke provincies waarop tientallen initiatieven van kringlooplandbouw stonden vermeld. Naast een indrukwekkende hoeveelheid vooruitstrevende melkveehouderijen was er ook sprake van een breed palet aan ondernemers en gebiedscoöperaties die goed bezig zijn met veldbonen, graan, streekproducten, natuurvlees, etc. Maar hoe volledig dit overzicht in eerste instantie ook leek, menigeen wist nóg een voorbeeld te noemen en waarom stond dát er dan niet op?
De onderzoeker noteerde alle aanvullingen en beloofde op basis van alle input een nieuw plaatje te zullen maken. We kunnen binnenkort dus een verbeterde versie tegemoet zien maar ik schat in dat de kans groot is dat de actualiteit van zo’n momentopname binnen de kortste keren weer achterhaald is. En zou er niet ook zo’n overzicht gemaakt moeten worden van de initiatieven die verderop in de keten plaatsvinden als het bijvoorbeeld gaat om lokale toelevering, educatie en gezondheid? Ook die zijn immers essentieel om de producten van de kringlooplandbouw daadwerkelijk op de tafel van de consument te krijgen.
Hier ligt een geweldige kans voor de VANN. Laten we een dynamisch en voor iedereen toegankelijk overzicht maken van het hele netwerk. Geen ‘foto’ maar een ‘film’ waarin iedereen graag een rol wil spelen, al was het maar vanuit welbegrepen eigenbelang. Door gezamenlijk te werken aan projecten, door kennis (en kennissen!) te delen, door ‘small wins’ te realiseren en door de impact te monitoren en uit te dragen, kun je je gesteund voelen en ondervind je het belang van jouw participatie. Gaandeweg ontstaat dan een krachtige ‘alliantie’, een samenwerkingsverband tussen partijen waarbij gemeenschappelijk voordeel het hoofddoel is. Als dat niet tot versnelling gaat leiden…
Ton Stierhout